Dân dã bánh xèo Quảng Ngãi

(Ẩm thực Bụi) - Chiếc bánh xèo nóng giòn, vàng ruộm ăn kèm rau sống, nước mắm tỏi ớt Lý Sơn thì quả là đúng điệu và hấp dẫn chẳng ai có thể chối từ.

Bánh xèo từ lâu đã trở thành món ăn đặc trưng của người dân Việt Nam, cái tên gọi "bánh xèo" có thể xuất phát từ khi đổ bột gạo vào khuôn đất có xoa sẵn dầu ăn (hoặc mỡ heo) trên bếp lửa hồng nó phát ra âm thanh "xèo xèo".

Bánh xèo là món ăn bình dân, giữ đậm hồn quê Quảng Ngãi. Ảnh: diadiemanuong

Khác với bánh xèo miền Tây được đúc trên một chảo lớn với nguyên liệu phong phú như củ sắn thái sợi, nấm mối, nước cốt dừa, đậu xanh... rồi với nhiều loại rau ăn kèm như lá cách, lá điều, đọt xoài, đọt cóc, cải xanh, bằng lăng, các loại rau thơm, đồng thời mắm để ăn bánh xèo phải có đồ chua như củ sắn và cà rốt thái sợi, bánh xèo Quảng Ngãi nhỏ hơn, được đúc trên khuôn với đường kính khoảng 20 cm. Đặc biệt, nếu khuôn đúc bánh dùng càng lâu thì bánh đúc ra sẽ ngon hơn, vì vậy những người khi mua khuôn đúc bánh xèo mới về thường để khuôn lên bếp và xoa dầu ăn (hoặc mỡ heo) lên khuôn, làm trong khoảng 10 tiếng thì bánh khi đúc ra không bị dính hoặc bị cháy.

Bánh xèo được đúc trên bếp than củi sẽ thơm, ngon hơn khi đúc trên bếp ga hay bếp dầu. Gạo để đúc bánh xèo thường là gạo lúa cũ, và được ngâm trong nước trong vài giờ trước khi đem xay thành bột, sau đó pha nước với bột (tùy theo liều lượng của từng người thích ăn mềm, mỏng hay dày). Nếu thích màu thì cho thêm bột nghệ vào để khi đúc thì bánh có màu vàng ươm, thái mỏng hành lá hoặc hẹ và cho vào nồi bột đã pha.

Bánh xèo được đúc trên bếp than củi sẽ thơm ngon hơn. Ảnh: visitquangngai

Trước đây, bánh xèo chỉ được ăn vào dịp cúng giỗ, nên ngày thường nếu thèm bánh xèo thì ở nhà chỉ đúc bánh xèo vỏ (nghĩa là không có nhân bên trong) và không pha bột nghệ. Nhưng nay bánh xèo được đúc với tôm, thịt bò, thịt vịt. Bánh xèo ăn kèm với rau sống gồm: chuối chát, dưa leo, xà lách, rau thơm, rau diếp cá, hẹ... và nước mắm nguyên chất được giã chung với ớt, tỏi Lý Sơn.

Đối với người Quảng, bánh xèo vừa là món điểm tâm cho giới bình dân và học sinh – sinh viên, vừa là món ăn giữa buổi hay xế chiều cho những ngày gặt lúa, làm đồng vì giá rất bình dân mà lại ngon, mùi vị thơm, dễ ăn cho nhiều người và rất là hấp dẫn.

Bánh xèo được dùng quanh năm, nhưng để cảm nhận ngon nhất là ăn khi trời mưa và se se lạnh. Nếu có điều kiện thì cả nhà sẽ quây quần bên bếp lửa, vừa đúc vừa ăn để cảm nhận được tiếng “ xèo xèo” phát ra bên bếp lửa hồng, vừa được thưởng thức bánh nóng hổi vừa thổi vừa ăn. Khi ăn, chấm với nước mắm pha ngòn ngọt (không quá ngọt như miền Nam) kèm với tỏi ớt cay xé họng, ăn với rau sống rất ngon.

Bánh xèo vàng ruộm ăn kèm rau sống và chấm nước mắm cay ngon không gì bằng.

Tại TP HCM, đi mọi ngóc ngách, đặc biệt là những khu người miền Trung sống đông đúc như Gò Vấp, Tân Bình, Tân Phú thì đâu đâu bạn cũng thấy tấm bảng bánh xèo miền Trung. Nhưng không phải quán nào cũng đặc trưng khẩu vị của người Quảng Ngãi. Bánh được biến tấu từ hương vị đến màu sắc để phù hợp với đông đảo thực khách ở TP HCM: bánh thì giòn, vàng, dày và nhiều màu mỡ hơn, nước mắm thì ngọt và ít tỏi ớt hơn ở đất Quảng Ngãi.

Nếu có dịp ghé ngang Quảng Ngãi, bạn có thể thử món bánh xèo ở trong chợ Quảng Ngãi, hoặc trên đường Phan Đình Phùng hay Lê Lợi.

Như Phi (Theo Ngoisao)